• Κινησιοθεραπεία – θεραπευτική άσκηση

Η Κινησιοθεραπεία αποτελεί το κυριότερο κομμάτι αποκατάστασης της Μυοσκελετικής Φυσικοθεραπείας. Περιλαμβάνει ειδικές, στοχευμένες στη παθολογία ασκήσεις και διατάσεις που πραγματοποιούνται υπό την επίβλεψη του φυσικοθεραπευτή. Ανάλογα με το στάδιο και τις δυνατότητες του ασθενούς η κινησιοθεραπεία μπορεί να είναι παθητική (η κίνηση παράγεται από τα χέρια του φυσικοθεραπευτή), υποβοηθούμενη (ο φυσικοθεραπευτής βοηθά να ολοκληρωθεί η κίνηση) ή ενεργητική (η κίνηση παράγεται πλήρως από τον ασθενή). Εφόσον ο ασθενής εκπαιδευτεί στο ασκησιόλογιό του πραγματοποιεί το πρόγραμμα και στο σπίτι για μέγιστα αποτελέσματα. Στόχος της κινησιοθεραπείας είναι η αύξηση της κινητικότητας υποκινητικών περιοχών, η ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος, η βελτίωση της ευλυγισίας και της ισορροπίας. 

• Ηλεκτροθεραπεία (Διαδυναμικά ρεύματα, TENS, Laser, υπέρηχος κ.α. )

Η Ηλεκτροθεραπεία είναι η χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας για θεραπευτικούς σκοπούς, προσφέροντας αναλγησία, λύση μυϊκών σπασμών, αποφυγή ατροφιών, αύξηση της αιματικής ροής, αύξηση του τοπικού μεταβολισμού, αύξηση της ταχύτητας επούλωσης των ιστών.

• Θερμοθεραπεία/Κρυοθεραπεία

Η θερμοθεραπεία/κρυοθεραπεία αξιοποιεί το θερμό και το ψυχρό αντίστοιχα για θεραπευτικά αποτελέσματα. Συνήθως χρησιμοποιείται για αναλγητικούς σκοπούς, έχει αντιφλεγμονώδη δράση, επιφέρει χαλάρωση και μείωση του οιδήματος. 

• TECAR (ηλεκτρομαγνητική ενέργεια υψηλής συχνότητας)

Η θεραπεία με το TECAR είναι μια καινοτόμα μέθοδος αποκατάστασης μέσω ραδιοσυχνοτήτων. Χωρίς να μεταφέρει ακτινοβολία επιδρά στους ιστούς εν τω βάθει και παράγει θερμότητα, αυξάνει την αιματική ροή αλλά και τον μεταβολισμό της περιοχής. Έτσι ενεργοποιείται ο μηχανισμός της αυτοΐασης επιταχύνοντας την επουλωτική διαδικασία. 

• Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Manual Therapy, Mulligan, Maitland)

Το Manual Therapy αποτελεί εξειδίκευση της σύγχρονης φυσικοθεραπείας για την αντιμετώπιση νευρομυοσκελετικών παθήσεων. Βασίζεται στην λεπτομερή λήψη ιστορικού και στον κλινικό συλλογισμό εμβαθύνοντας και στοχεύοντας στη ρίζα του προβλήματος. Χρησιμοποιεί ειδικές, ασφαλείς τεχνικές που πραγματοποιούνται αποκλειστικά από τα χέρια του θεραπευτή και αξιοποιεί τις κινήσεις των αρθρικών επιφανειών. Στόχος του Manual Therapy είναι η ολιστική προσέγγιση του ασθενή και η αντιμετώπιση του πόνου. Αποδεδειγμένα μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα μιας τραυματισμένης περιοχής, να προσφέρει καλύτερη μυϊκή και νευρική λειτουργία, να προάγει τη χαλάρωση, τη μείωση του οιδήματος και της φλεγμονής. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μέθοδος. Στηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα και εκτελείται από εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές.

Η Μέθοδος Mulligan αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στη Νέα Ζηλανδία τη δεκαετία του ‘70 από τον Brian Mulligan. Συνδυάζει τις αρχές του Manual Therapy πραγματοποιώντας τεχνικές κινητοποίησης ενδοαρθρικά καθώς τα μέλη κινούνται ενεργητικά από τον ασθενή. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την αποκατάσταση της σπονδυλικής στήλης αλλά πλέον εφαρμόζεται και για την θεραπεία περιφερικών αρθρώσεων. Έχει πολύ άμεσα αποτελέσματα στη μείωση του πόνου και στην αποκατάσταση της κίνησης.

Η Μέθοδος Maitland αποτελεί κομμάτι του Manual Therapy και βασίζεται στις ίδιες αρχές και πρακτικές. Στη μέθοδο αυτή δίνεται έμφαση στην πλήρη αξιολόγηση των συστημάτων (σκελετικό, μυϊκό και νευρικό) και στον καθορισμό του ιστού – πηγή συμπτωμάτων. Έχει αποτελέσματα από την 1^η κιόλας θεραπεία βελτιώνοντας την λειτουργικότητα του ασθενούς. 

• Μέθοδος McKenzie (Μηχανική Διάγνωση και Θεραπεία)

Η μέθοδος McKenzie είναι ένα σύστημα αξιολόγησης, διάγνωσης και θεραπείας μυοσκελετικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης και των άκρων. Την εισήγαγε ο Νεοζηλανδός Robin McKenzie το 1981. Το βασικό χαρακτηριστικό της μεθόδου είναι η έμφαση που δίνεται στην αυτοθεραπεία του ασθενούς μέσα από ειδικές ασκήσεις αλλά και από την εκπαίδευση της στάσης. Προσφέρει άμεση ανακούφιση στον οξύ και χρόνιο πόνο. 

• Μέθοδος Kinesiotaping

Η μέθοδος Kinesiotaping είναι δημιούργημα του Γιαπωνέζου Κινησιολόγου Dr. Kenzo Kase. Αποτελεί μέθοδο ελαστικής αυτοκόλλητης επίδεσης που χρησιμοποιείται κυρίως στα τελικά στάδια της αποκατάστασης για την διατήρηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας αλλά και στον αγωνιστικό χώρο. Το υψηλής ποιότητας βαμβακερό υλικό επικολλάται στο δέρμα σε ειδικούς σχηματισμούς και με την κατάλληλη φορά προσφέροντας ανακούφιση από τον πόνο, μείωση του οιδήματος, ιδιοδεκτική και κυκλοφορική ενεργοποίηση, σταθερότητα των αρθρώσεων και ενίσχυση της μυϊκής λειτουργίας. Μπορεί να παραμείνει στο δέρμα 4-5 ημέρες, είναι κατασκευασμένο από υποαλλεργικό υλικό και δεν τραυματίζει το δέρμα.  

• Βιοϊατρικός βελονισμός

Ο Βιοϊατρικός βελονισμός είναι η δυτική προσέγγιση του παραδοσιακού βελονισμού (κινέζικη ιατρική – θεραπευτική τεχνική εδώ και 4.000 χρόνια) που βασίζεται στους κανόνες και τις αρχές της βιοϊατρικής επιστήμης. Ο βιοϊατρικός βελονισμός μελετά το μηχανισμό δράσης της τοποθέτησης της βελόνας και τις νευροφυσιολογικές διαδικασίες που πυροδοτεί. Ο θεραπευτής τοποθετεί ειδικές μικρές βελόνες σε συγκεκριμένα σημεία (βελονιστικά σημεία) στο δέρμα, στον υποδόριο ή στον μυϊκό ιστό πάντοτε με κατάλληλη τεχνική ανάλογα την παθολογία. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και ασφαλής. Εκτελείται αποκλειστικά από πιστοποιημένους φυσικοθεραπευτές. 

• Ξηρή βελόνα στα σημεία πυροδότησης πόνου (trigger points)

Η τεχνική της ξηρής βελόνας διαφέρει από τον βελονισμό. Στη μέθοδο αυτή ο θεραπευτής εισχωρεί αποστειρωμένες βελόνες βελονισμού σε συγκεκριμένα σημεία του δέρματος στοχεύοντας στο μυϊκό ιστό και ειδικά στα σημεία πυροδότησης πόνου (trigger points). Τα σημεία πυροδότησης πόνου είναι αυτά που αντιλαμβανόμαστε σαν διογκώσεις πάνω στους σκελετικούς μύες και όταν τα ψηλαφούμε αναπαράγουμε πόνο. Οι βελόνες παραμένουν στα σημεία αυτά για 15-20 λεπτά περίπου και επιφέρουν χαλάρωση και λύση του μυϊκού σπασμού.

• Mάλαξη.

Η μάλαξη είναι η γνωστότερη φυσιοθεραπευτική τεχνική στο ευρύ κοινό. Τα εκπαιδευμένα χέρια του φυσικοθεραπευτή πραγματοποιούν επιφανειακές και εν τω βάθει ρυθμικές κινήσεις και ολισθήσεις και ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα την διακρίνουμε σε θεραπευτική, χαλαρωτική, αθλητική και εγκάρσια. Η θεραπευτική και η χαλαρωτική μάλαξη επιφέρει αναλγησία, λύση του μυϊκού σπασμού και χαρίζει ένα αίσθημα ευφορίας στον ασθενή. Η αθλητική μάλαξη έχει διεγερτικό αποτέλεσμα προαγωνιστικά και χαλαρωτικό ή επουλωτικό αποτέλεσμα μετά την άσκηση. Η εγκάρσια μάλαξη είναι ακόμη μια παραλλαγή της κλασικής μάλαξης. Επιδρά βαθύτερα και πραγματοποιείται ασκώντας πίεση στον υποδόριο ιστό. Ο φυσικοθεραπευτής με μικρού μεγέθους κινήσεις των δακτύλων μπορεί να φθάσει και να λύσει συμφύσεις, να χαλαρώσει τον προσκολλημένο ινώδη ιστό, να μειώσει το οίδημα και τον μυϊκό σπασμό και να αυξήσει την κινητικότητα της περιοχής. Είναι μια προσέγγιση που αφορά παθολογία μυών, τενόντων και συνδέσμων. 

• Λεμφική Παροχέτευση

Η λεμφική παροχέτευση είναι ένα είδος χειρομάλαξης που αποσκοπεί στην ενεργοποίηση του λεμφικού συστήματος. Το λεμφικό σύστημα είναι ένα δίκτυο αγγείων που απορροφά το πλεονάζων υγρό και τις άχρηστες ουσίες και τοξίνες από το σώμα. Στη συνέχεια τα αποβάλλει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Έτσι, αυτοί οι κυκλικοί, ήπιοι χειρισμοί διεγείρουν την λέμφο μειώνοντας τις κατακρατήσεις, το οίδημα, βοηθούν στην αύξηση του μεταβολισμού, στην φυσική αποτοξίνωση και στη μείωση του πάχους και της κυτταρίτιδας. Η λεμφική παροχέτευση βρίσκει εφαρμογή σε πλήθος παθολογιών και μετεγχειρητικών καταστάσεων, είναι ανώδυνη, ευχάριστη και εκτελείται αποκλειστικά από πιστοποιημένους φυσικοθεραπευτές.

• Πρεσσοθεραπεία με ειδικές μπότες αποκατάστασης

Η Πρεσσοθεραπεία με ειδικές μπότες αποκατάστασης είναι μια μέθοδος στην οποία τα άκρα τοποθετούνται σε ειδικούς θαλάμους (μπότες) που γεμίζουν με αέρα ασκώντας έτσι συνεχή ή διαλείπουσα πίεση στα μέλη. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η κυκλοφορία του αίματος και του λεμφικού υγρού, καταπολεμάται η φλεβική στάση και επέρχεται χαλάρωση των μυών μέσω της λύσης των μυϊκών σπασμών. 

• Clinical Pilates

Η μέθοδος αποκατάστασης Clinical Pilates είναι μια καινοτόμα προσέγγιση και εξέλιξη της κλασικής μεθόδου Pilates. Πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένα κρεβάτια με αντιστάσεις και ιμάντες υπό την συνεχή επίβλεψη του εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή. Οι ασκήσεις είναι στοχευμένες στην παθολογία και η δυσκολία τους μπορεί να διαβαθμιστεί ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε ασθενούς. Βασίζεται σε αρχές εμβιομηχανικής ανάλυσης και δίνει έμφαση στην ορθοσωμία, την ευθυγράμμιση και σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Συνεισφέρει στη βελτίωση της δύναμης, της ευλυγισίας, της ισορροπίας, στη συνειδητοποίηση και διατήρηση της ορθής στάσης και στην ενδυνάμωση του πυελικού εδάφους. Ενδείκνυται σε καταστάσεις όπως τραυματισμούς, οσφυαλγία, αυχεναλγία, οστεοπόρωση, κύφωση, σκολίωση κ.α.  

• Μέθοδος Schroth και SEAS (αντιμετώπιση σκολίωσης)

Η μέθοδος Schroth είναι μια θεραπευτική προσέγγιση για την αποκατάσταση της σκολίωσης και της κύφωσης. Αποτελείται από ειδικές εξατομικευμένες ασκήσεις της σπονδυλικής στήλης σε συνδυασμό με αναπνευστικές ασκήσεις. Οι βασικές αρχές της μεθόδου είναι η τρισδιάστατη αυτό-διόρθωση, η επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης και η εκπαίδευση της διατήρησης της ορθής στάσης κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων. Είναι αποτελεσματική στο να εμποδίζει την εξέλιξη της παραμόρφωσης και συχνά βελτιώνει τη σκολιωτική γωνία. Ενδυναμώνει τους μύες του κορμού, μειώνει τον πόνο και βελτιώνει την αναπνοή. 

Η μέθοδος SEAS είναι εξειδικευμένη για την αντιμετώπιση της σκολίωσης και της κύφωσης. Βασίζεται στην αρχή της ενεργητικής αυτοδιόρθωσης και πραγματοποιείται συνήθως μπροστά σε καθρέπτη ώστε ο ασθενής να αντιλαμβάνεται τις παρεκκλίσεις από το φυσιολογικό και να διορθώνει την στάση του. Ξεκινά με μια πλήρη αξιολόγηση, με στατικές απλές ασκήσεις και σταδιακά προστίθενται δυσκολότερες δυναμικές ασκήσεις. 

• Αξιολόγηση πέλματος (πελματογράφημα) και κατασκευή ορθωτικών πελμάτων

Η αξιολόγηση του πέλματος πραγματοποιείται είτε με εμβιομηχανική αξιολόγηση, είτε με τον ειδικό πελματογράφο. Είναι μια ανώδυνη και εύκολη διαγνωστική διαδικασία. Αξιολογούνται και αναλύονται τα φορτία και οι δυνάμεις που ασκούνται κατά την όρθια θέση και την βάδιση. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να ανιχνευτούν ανατομικές ασυμμετρίες και παθήσεις των κάτω άκρων. Μετά τη διάγνωση ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής προχωρά σε αντιμετώπιση των παρεκκλίσεων αυτών μέσω της κατασκευής ειδικών εξατομικευμένων ορθωτικών πελμάτων έσω υποδήματος. Έτσι, βελτιώνεται η καθημερινότητα του ασθενούς και μπορεί να συμμετέχει χωρίς πόνο στις καθημερινές του δραστηριότητες. 

• Εργονομικές προσαρμογές του περιβάλλοντος εργασίας για πρόληψη τραυματισμών

Σε περίπτωση μυοσκελετικών παθήσεων λόγω καταπόνησης από την εργασία ο φυσικοθεραπευτής παρατηρεί το περιβάλλον και τον τρόπο εργασίας και μπορεί να προτείνει ανάλογες τροποποιήσεις για μια πιο ασφαλή και ανώδυνη εργασία (αλλαγές στο κάθισμα, λαβές, εργονομικά εργαλεία, συχνά διαλείμματα κ.α.). 

• Κινητοποίηση νευρικού ιστού

Η κινητοποίηση του νευρικού ιστού είναι μια φυσιοθεραπευτική τεχνική που απευθύνεται σε ασθενείς με συμπτώματα νευρολογικής φύσης όπως «τσιμπήματα», μουδιάσματα, βελονιάσματα, αδυναμία κ.α.. Απελευθερώνει το νεύρο από σύνδρομα παγίδευσης μέσω τοποθέτησης των αρθρώσεων σε συγκεκριμένες θέσεις που φέρνουν σε τάση τον νευρικό ιστό. 

• Ειδικές τεχνικές νευρολογικής αποκατάστασης (PNF, Bobath, ιπποθεραπεία, Αισθητηριακή ολοκλήρωση κ.α.)

H PNF ή αλλιώς Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση είναι μια εξειδίκευση της φυσικοθεραπείας που ασχολείται τόσο με νευρολογικά αλλά και με μυοσκελετικά περιστατικά. Περιλαμβάνει την αξιολόγηση της κινητικότητας της τραυματισμένης περιοχής αλλά και την αποκατάσταση μέσω συγκεκριμένων διαγώνιων σχημάτων κίνησης και διατάσεων. Οι κινήσεις προσομοιάζουν τις καθημερινές λειτουργικές δραστηριότητες και εκπαιδεύουν τον ασθενή σε αυτές. Η PNF βοηθά στην ανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης, στην αύξηση της μυϊκής δύναμης, της ιδιοδεκτικότητας, στη χαλάρωση των μυών και στον καλύτερο έλεγχο της κίνησης. 

Η Bobath είναι μια μέθοδος αποκατάστασης του νευρολογικού ασθενή (βρέφος, παιδί και ενήλικας). Τον αντιμετωπίζει ως σύνολο και μέσω των εξωτερικών ερεθισμάτων που παρέχονται από τον φυσικοθεραπευτή (διευκολύνσεις) στοχεύει στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου και των μυών. Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής γνωρίζει τα κατάλληλα σημεία – κλειδιά τα οποία πρέπει να κινήσει ώστε να δώσει την αίσθηση της φυσιολογικής κίνησης στον ασθενή. Επιδιώκεται και η ενεργητική συμμετοχή του ασθενή.

Η Ιπποθεραπεία είναι μια εναλλακτική μέθοδος αποκατάστασης που απαιτεί τη συμμετοχή ψυχρόαιμων εκπαιδευμένων αλόγων. Απευθύνεται στον νευρολογικό ασθενή προσφέροντας του μια πολυεπίπεδη, ευχάριστη προσέγγιση στη θεραπεία. Η τρισδιάστατη κίνηση του αλόγου μεταφέρει πλήθος ερεθισμάτων στο ανθρώπινο σώμα που σε συνδυασμό με τους χειρισμούς του φυσικοθεραπευτή συμβάλλουν στη βελτίωση της ισορροπίας, του κινητικού ελέγχου, του προσανατολισμού, της κινητικότητας αλλά και στην ψυχολογία και κοινωνικότητα του ατόμου.

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι μια μέθοδος αποκατάστασης παιδιών με νευρολογικές βλάβες και αισθητηριακά ελλείμματα (με περιορισμούς κίνησης, όρασης, ακοής κ.α.). Παρέχει αισθητηριακές εμπειρίες που βοηθούν στην αναδιοργάνωση του νευρικού συστήματος ώστε να μπορεί με ευκολία να δέχεται και να επεξεργάζεται δύο ή περισσότερα ερεθίσματα την ίδια στιγμή.

• Biofeedback (βιοεπανατροφοδότηση για μυϊκή επανεκπαίδευση)

Η μέθοδος biofeedback χρησιμοποιείται στη φυσικοθεραπεία ως μια διαδικασία μάθησης. Μέσω ειδικών σημάτων, οπτικών, ακουστικών και σωματικών ερεθισμάτων ο θεραπευτής μπορεί να επανεκπαιδεύσει τον ασθενή σε κινήσεις και κινητικά μοτίβα μέσω της επανάληψης. 

• Mirror therapy

To mirror therapy – θεραπεία με καθρέπτη χρησιμοποιείται κυρίως σε νευρολογικά περιστατικά όπου η μια πλευρά του σώματος είναι περισσότερο επηρεασμένη (ημιπληγία, μονοπληγία, ΑΕΕ) και εμφανίζει κινητικά και αισθητικά ελλείμματα. Ο καθρέπτης τοποθετείται μπροστά από το επηρεασμένο άκρο, ενώ οι κινήσεις πραγματοποιούνται μόνο από το υγιές. Βλέποντας την αντανάκλαση της φυσιολογικής κίνησης ο εγκέφαλος ξεγελιέται κι αντιλαμβάνεται ότι η κίνηση πραγματοποιείται φυσιολογικά και χωρίς πόνο. Αυτό έχει θετική επίδραση στην επανεκπαίδευση των μυών και του νευρικού συστήματος. 

• Ρομποτική θεραπεία

Η ρομποτική θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας και συστημάτων στη φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση του νευρολογικού ασθενή. Στόχος της είναι η επανεκπαίδευση των καθημερινών δραστηριοτήτων (συστήματα ανάρτησης – επανεκπαίδευση βάδισης). 

• Παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας 

Τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας κερδίζουν συνεχώς έδαφος στο τομέα της αποκατάστασης. Με τη χρήση ειδικών αισθητήρων ο ασθενής μπορεί να αντιγράψει την κίνηση που βλέπει στην οθόνη ολοκληρώνοντας έτσι ένα θεραπευτικό πρόγραμμα ευχάριστα. Οι κινήσεις του καταγράφονται και αναλύονται έπειτα από τον φυσικοθεραπευτή παρατηρώντας επικίνδυνες αποκλίσεις και φορτία.

• Υδροθεραπεία

Η υδροθεραπεία είναι η θεραπευτική μέθοδος που εκμεταλλεύεται τις ευεργετικές ιδιότητες του υδάτινου στοιχείου. Η θεραπευτική άσκηση στο νερό επιδρά θετικά σε όλα τα συστήματα, είναι ιδιαίτερα χαλαρωτική και εντελώς ακίνδυνη διότι αποφεύγονται οι πτώσεις. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη πισίνας κατάλληλων προδιαγραφών και θερμοκρασίας.